Als omgeving van iemand in een rouwproces is het vaak lastig: omgaan met iemand die rouwt. Ik lees en hoor veel over wat je niet moet doen: niet oordelen, geen conclusies trekken, niet pushen, etc. Misschien willen we eens praten over wat we wél willen in zo’n moeilijke periode. Wat kan je zeggen tegen iemand die een dierbare heeft verloren? Wat kan je doen?

Hier zijn 7 tips die je helpen omgaan met iemand die rouwt:

1. Laat de rouwende weten dat je er bent

Bij een verlies raakt de rouwende een houvast kwijt, in welke vorm ook. Iemand die er daarvoor wel was, is er nu niet meer. Het voelen van de aanwezigheid van andere mensen kan de rouwende nieuwe houvast bieden. Dit geeft rust. Neem hierin het initiatief. Om hulp vragen of iemand op de koffie vragen is voor een nabestaande vaak moeilijk. In plaats van te zeggen “je mag me altijd bellen” of  ”mijn deur staat altijd voor je open”, ga je gewoon langs en vraag je of het uitkomt. Of je belt op en vraagt of het een geschikt moment is.

2. Bied steun met praktische dingen

Het is altijd goed om praktisch te handelen. Neem de nabestaanden werk uit handen, kook, schrijf rouwkaarten, neem de telefoon op. Neem hierin ook initiatief.

3. Vraag wat hij/zij nodig heeft

Iemand die rouwt om het verlies van een dierbare, kan erg wisselen in stemming. Het ene moment is er behoefte aan praten, het andere moment aan rust of er is juist behoefte aan afleiding. Je kan niet altijd weten wat hij/zij op dat moment nodig heeft. De makkelijkste oplossing is om dit de rouwende te vragen. Wil hij/zij praten, alleen zijn, iets leuks doen zonder te praten, herinneringen ophalen, of juist gewoon over het weer praten? Je zal verbaasd zijn hoe open iemand kan zijn in wat hij/zij nodig heeft. Oprecht vragen is genoeg. Wil de rouwende op dat moment niet praten, weet dan dat het goed was dat je aandacht schonk, en ruimte bood om de zaken bespreekbaar te maken. Respecteer het als de ander niet wil praten, maar blijf laten zien dat je er bent. Soms is aandacht alles wat de ander nodig heeft.

4. Stem je af op de ander

Als de rouwende het moeilijk vindt om zich te uiten, zoek dan een andere manier om je af te stemmen. Dit kan betekenen dat hij/zij met rust gelaten wil worden. Dring niet aan maar kijk en luister goed naar de ander. Hou het dan bij aandacht schenken in een andere vorm. Samen een kop koffie drinken of een stuk wandelen opent misschien deuren. Sluit aan. Wees een steunpilaar. Ben er. Je hoeft geen woorden te hebben. Uit ook je eigen gedachtes als je dit lastig vindt “ik weet niet wat ik nu moet zeggen”. Bij de ene persoon is “er zijn” voldoende, de ander wil graag praten en een derde wil dat jij vooral praat.

5. Toon oprechte aandacht voor het verlies

Neem de tijd om te luisteren en heb oprecht aandacht voor degene die verdriet heeft. Wees daarin bescheiden, haal geen eigen ervaringen aan. Het proces van bewustwording van het verlies doet pijn. Dit gaat samen met ontkenning en gevoelens van angst, verdriet, wanhoop en soms ook schuldgevoelens. De nabestaande zoekt de balans tussen verstand en gevoel, tussen verleden en toekomst. Blijf luisteren. Geef ruimte om zijn/haar gevoelens onder woorden brengen. Weerleg niet wat hij of zij zegt, ook al zijn dat uitingen van boosheid, ontkenning of schuldgevoel. Alles mag er zijn.

6. Deel je eigen oprechte emoties

Het kan gebeuren dat het verlies van de ander bij jou iets oprakelt. Pijn of verdriet dat van jou is, of dat door jouw medeleven de emoties erg voelbaar zijn. Verberg het niet, maar praat erover met de rouwende. Het geeft de rouwende de gelegenheid er voor jou te kunnen zijn. Ook dit opent deuren.

7. Blijf interesse tonen over het verlies

Laat je aandacht niet verslappen. Vrijwel elke nabestaande heeft behoefte om zolang als nodig het verhaal over het overlijden en de overledene te vertellen. Blijf interesse tonen over het verlies en leef je in in de situatie van de rouwende. Let ook op hoe het over een half jaar en over een jaar gaat, hou het onderwerp bespreekbaar.

Wat is jouw ervaring in het omgaan met een nabestaande? Deel je ervaring in het commentaarveld onderaan deze pagina.

P.S. Deel deze blog met jouw netwerk zodat zoveel mogelijk mensen hiervan kunnen profiteren.