We maken in het leven steeds weer momenten van groei en ontwikkeling mee, al vanaf onze geboorte. Ons eerste woordje, eerste stapje, de eerste keer naar school, onze hele jeugd is vol van momenten van ontwikkeling. Dat gebeurt niet bewust, dat gebeurt gewoon, omdat het onze natuur is. Maar hoe ouder we worden, hoe meer dat besef er komt. Met als gevolg dat daar ook de eerste zenuwen en de eerste twijfels komen over de juistheid van een beslissing.

Een enorme stap die ik super spannend vond

De eerste keer dat ik me zo’n grote beslissing kan herinneren, was toen ik van de basisschool naar de middelbare ging. Het hele gedoe van de juiste school kiezen was al een dingetje, maar het deed vooral pijn dat m’n klas nooit meer mijn klas zou zijn. Het voordeel was natuurlijk dat iedereen weg ging. Hetzelfde gebeurde toen ik na de middelbare ging studeren aan de andere kant van het land, de verhuizing van Elburg naar Tilburg was een feit. Nog maar zeventien jaar en ik ging het huis uit, op naar een nieuw avontuur. Een enorme stap die ik super spannend vond. En toch deed ik het, want het voelde echt als de juiste plek voor mij. Het bewijs is inmiddels geleverd gezien ik er, nu negenentwintig jaar later, nog steeds woon:-)

Hoewel ik de Benjamin was in mijn eerste jaar HBO, ging het me best goed af. Ieder weekend met de trein naar huis en gedurende de week deed ik gewoon m’n ding. Bij een kersvers studievriendinnetje was dat anders. Ook zij was uit huis gegaan, maar hing nog enorm aan het thuisfront. Iedere dag belde ze met thuis en nam ze alle details door met haar moeder. Als we eens een middagje vrij hadden en we met een groepje iets leuks gingen doen, wilde zij eigenlijk het liefste terug naar huis.

Ze wilde eigenlijk op twee plekken tegelijk zijn

Net als ik had ze zelf haar studiekeuze gemaakt. Net als ik had ze zelf deze stap genomen, een stap van groei en ontwikkeling. Maar ze hield zichzelf tegen om die stap volledig te maken omdat ze eigenlijk op twee plekken tegelijk wilde zijn. Ze maakte niet echt een keuze, waardoor ze nergens écht was. Fysiek was ze in Tilburg maar met haar hart was ze bij het thuisfront. Op beide plekken miste ze de andere plek, waardoor ze nergens echt aanwezig was. Ze wilde wel door ontwikkelen, maar ook weer niet.

Nu is het voorbeeld van mijn studievriendin een hele duidelijke, het ging om twee locaties en het is nou eenmaal niet mogelijk om op twee plekken tegelijk te zijn. Wanneer zich deze situatie voordoet bij rouw, is de kwestie veel subtieler en dus ook lastiger te herkennen. Maar dat betekent niet dat het niet voorkomt! Wat namelijk het geval is bij rouw, is dat het je dwingt om te groeien en ontwikkelen. Daar heb je helemaal niet om gevraagd, het was waarschijnlijk prima zoals het was, maar nu “moet je verder”.

Ze staan met één been in het heden en één been in het verleden

Af en toe kom ik in mijn werk een situatie tegen die enorm veel lijkt op die van mijn studievriendin. Mensen houden zichzelf tegen in hun ontwikkeling, zonder dat ze het in de gaten hebben. Ze staan met één been in het heden en één been in het verleden. Laatst ontdekte een klant hoe diep begraven zo’n blokkade kan liggen. Onze gesprekken gingen erg vaak over het aangeven van grenzen, hoe ze goed voor zichzelf kon zorgen en minder met de zorg voor anderen bezig kon zijn. Wat ik ook meegaf, ze bleef toch rennen voor andere mensen, wat haar blokkeerde in haar eigen ontwikkeling.

Op een gegeven moment ontdekten we de kern van de zaak. De gedachte die diep verborgen lag onder haar gedrag, was dat als ze onafhankelijk en sterk zou worden, haar man echt niet meer terug zou komen. Hij was altijd degene geweest die haar in de gaten hield, die voor haar zorgde en voorkwam dat ze meer deed dan goed voor haar was. Ze wilde wel goed voor zichzelf zorgen, maar ook weer niet. Ze maakte niet echt een keuze, waardoor ze nergens écht was. Ze dacht dat ze verder ging met haar leven, maar dat deed ze dus niet. Met haar hart was ze in het verleden, in de wetenschap dat ze niet terug kon. Ze wilde wel door ontwikkelen, maar ook weer niet.

Het was tijd om écht op eigen benen te gaan staan

Je kunt je misschien voorstellen hoe belangrijk dit inzicht voor haar was. Nu ze wist op welke manier ze zichzelf in het verleden vasthield, kon ze voelen dat ze er klaar voor was om verder te ontwikkelen. Hoe eng en hoe spannend het ook was, het was tijd om écht op eigen benen te gaan staan. Vasthouden aan je dierbare is iets wat nodig is in een rouwproces, er is niets mis mee. Alleen is het wel handig om op een constructieve manier vast te houden, een manier die je niet tegenhoudt om verder te gaan. Je kunt je dierbare op een andere manier leren vasthouden, de liefde neem je met je mee. Maar als je blijft vasthouden aan het leven zoals het was, dan kom je niet verder.

Vasthouden maar eigenlijk verder willen, het is een tweestrijd voor iedereen die rouwt. Er komt een moment waarop dat gaat schuren. Dat je voelt dat je verder wil, maar niet in de gaten hebt dat je zelf degene bent die dat tegenhoudt. Het besef dat je dierbare niet terugkomt, dat doet pijn. Dus hou vast net zolang als nodig is, maar weet dat je jezelf ermee in het verleden houdt. Net zoals mijn studievriendin niet verder kwam, ze stopte uiteindelijk met haar studie in verhuisde terug. Die keuze hebben we bij rouw niet helaas. Dus kijk net als mijn klant waar je jezelf tegenhoudt en voel of het misschien tijd is om een volgende stap te zetten.

Voel jij ook dat je verder wil en dat je jezelf ergens tegenhoudt? Wil je het hieronder met me delen?