Waar zal ik deze week toch eens de inspiratie voor m’n blog vandaan halen, in een tijd waarin we sinds vele jaren in een winter wonderland leven? Wat een cadeau is dit winterse weer hè! Geen wintersport in de bergen maar wel in eigen land. Ik ben echt een zomermeisje maar ook ik kan hier enorm van genieten, de schaatsen liggen al klaar. Ik kan alle clichés en vergelijkingen erbij halen; over hoe de sneeuw ons bij elkaar brengt, dat we iets anders hebben om met elkaar over te praten en vooral dat het ons plezier geeft in een tijd van beperkingen.
Toch kies ik voor een andere invalshoek. Het zomermeisje in mij kijkt namelijk ook uit naar de lente die niet lang meer op zich laat wachten. Het winterweer is mooi, maar zo snel als er een dik pak sneeuw lag, zo snel zal het ook weer weg zijn. De sneeuw vertelt ons iets over de vergankelijkheid van het leven. Het is er even en zorgt voor heel veel plezier, om vervolgens weer te verdwijnen. We liggen er niet van wakker want het is logisch dat de sneeuw niet eeuwig blijft liggen, we verwachten dat het verdwijnt en dat is oké. Toch? Maar waarom hebben we daar bij het verlies van een dierbare heel andere gevoelens bij?
“Het is goed zo” hoor ik de nabestaanden dan soms zeggen
Ik begeef me misschien op glad ijs hiermee, maar laat het me uitleggen. Dit is namelijk een veel besproken onderwerp. Waar ik op doel, is het verlies van iemand van wie we redelijkerwijs al hadden verwacht dat hij of zij het leven zou verlaten. Iemand van wie je oprecht en zonder schaamte zou kunnen zeggen “Het leven is voltooid.” Dit zijn dingen die we vooral zeggen wanneer iemand een respectabele leeftijd heeft bereikt en zelf ook geen wensen voor het leven meer had. “Het is goed zo” hoor ik de nabestaanden dan soms zeggen.
“Het is goed zo” zei ook een lieve klant steeds over het overlijden van haar moeder. Misschien zei ze het wel iets te vaak. Ze wilde er zo graag oké mee zijn, dat ze deze woorden steeds herhaalde voor zichzelf. Alsof ze daarmee haar verdriet weg kon praten. Dat aanhoudende verdriet was precies de reden dat ze bij mij aanklopte. Ze begreep niet waarom het zoveel impact op haar had. Als ze oprecht de dood van haar moeder had aanvaard, waarom had ze dan zoveel verdriet?
Het verschil tussen de anticipatie en het daadwerkelijk doen
Als jouw situatie nou volledig anders is, lees dan toch verder. Deze uitleg is namelijk voor iedereen die rouwt nuttig. Het antwoord is zoals altijd niet zo simpel en raakt meerdere aspecten. Verplaats je allereerst eens in een ervaring uit het verleden waarbij je voor het eerst iets ging doen. De eerste keer balletles, de eerste keer in een vliegtuig, je eerste beugel of je eerste romantische kus. Het maakt niet zoveel uit wat het precies is. Waar het voornamelijk om gaat, is dat je terugdenkt aan het moment vóórdat je het ging doen. Die anticipatie op dat moment. Was die hetzelfde als het daadwerkelijk doen? Was die beugel net zo pijnlijk als waar je bang voor was? Was balletles net zo leuk als je dacht? Tijdens mijn eerste balletles donderde ik heel hard van die roze wolk, het was lang niet zo magisch als ik altijd had gedacht. Geen ballerina carrière voor mij. En laat ik maar helemaal niet beginnen over die eerste kus…
Niet iedereen geeft hetzelfde antwoord op deze vraag. Voor de ene persoon was er net als voor mij een groot verschil tussen de verwachting en de daadwerkelijke ervaring, maar voor de andere persoon was dat verschil niet zo groot. Die verschillende ervaringen zijn er ook bij rouw. Wat vaak gebeurt wanneer “Het is goed zo” om de hoek komt kijken, is dat er een verwachting is dat de rouwpijn wel mee zal vallen, maar dat de daadwerkelijke ervaring iets anders laat zien. De rouw moet simpelweg nog gerouwd worden omdat de meeste mensen zich daar niet op kunnen voorbereiden. En sommigen wel. Dat maakt het ene niet beter of slechter dan het andere, het is gewoon zo.
Vaak gebeurt het zonder dat mensen het in de gaten hebben
Het is dus de mate waarin de rouw al is gerouwd die een grote rol speelt bij een rouwreactie. Hiermee predik ik absoluut niet voor het anticiperen op de rouw, absoluut niet zelfs (lees in deze blog meer hierover: www.overrouw.nl/anticiperen–is–een–keuze). Vaak gebeurt het zonder dat mensen het in de gaten hebben. Zo vragen mensen zich soms ook af waarom ze zo weinig rouw ervaren terwijl de overleden persoon hun ontzettend dierbaar was. Bijna altijd blijkt er dan een lang ziekbed aan het overlijden vooraf te zijn gegaan.
“Het is goed zo” en rouw mogen hand in hand gaan. We mogen ook over de rouw zeggen “het is goed zo”, want het is ook goed. Mijn klant leerde dat ze haar rouw net zo goed mocht aanvaarden als dat ze de dood van haar moeder had aanvaard. Daarmee werd haar verdriet milder, haar leven een stuk eenvoudiger en lichter en kon ze zich richten op hoeveel van ze haar moeder houdt. Want de liefde tussen haar en haar moeder, die zou ze altijd met zich meenemen.
Ervaar jij de rouw ook zo anders dan je had verwacht? Wil je het hieronder met me delen?