In een tijd waarin het bijna hip is om druk te zijn, is er ook een verschuiving aan het plaatsvinden. Terwijl investeren in jezelf voor veel mensen nog een utopie is waar geen tijd voor is, is er steeds meer besef dat het juist veel oplevert. We hoeven al jaren niet meer te overleven, we hoeven niet te vechten voor eten of met geweld ons huis te verdedigen. Waarom gedragen we ons dan nog steeds zo?

Wat zorgt ervoor dat de halve maatschappij van alles loopt te regelen, voor anderen zorgt en zichzelf daarmee uit het oog verliest? Lukt het jou ook niet om hulp te vragen, voel je dan dat je anderen lastig valt, en denk je regelmatig “het lukt zo ook wel”? Maar als iemand jou om hulp vraagt, sta je meteen klaar.

Herkenbaar?

Ook ik heb mezelf betrapt op het negeren van wat ik nodig had. Het in stand houden van vriendschappen om de ander niet te kwetsen, naar een klaagverhaal van iemand luisteren terwijl ik doodop ben of toch naar dat feestje gaan, want dat had ik toch beloofd?

Of dat je je voorneemt om in het weekend dan echt helemaal niets te doen. Je had gezworen om je agenda leeg te houden, geen verplichtingen, alleen de dingen doen waar je zin in hebt. En 2 dagen voor dat weekend kijk je in de agenda en wat zie je? Een studievriendin komt langs. Ergens tussen je voornemen en dat weekend is er op magische wijze een afspraak in je vrije weekend gekomen. Want “ze heeft het al niet makkelijk” of “ze wilde zo graag haar verhaal kwijt”.

Daar ben je echt niet mee geboren

Het is gedrag dat ik vooral veel bij vrouwen zie. En ik noem het met opzet gedrag, want dat het aangeleerd is, dat is voor mij helder. Het is geen persoonlijkheid of karaktertrek. Het is een mechanisme dat ooit nuttig leek te zijn, zorg voor anderen voor zelfzorg laten gaan, over je grenzen gaan, doorgaan tot je neervalt. Daar ben je echt niet mee geboren, dat is ergens ooit ontstaan.

Er komen vrouwen bij mij die juist vanwege dit patroon vastlopen bij rouw. En dat is niet zo gek. Jarenlang is het hoofd boven water gebleven door allerlei maniertjes of omwegen. Maar nu, met de rauwe pijn van de rouw, met de intense emoties die er zijn, moet er iets gebeuren, zo kan het niet langer.

Je weet het, en toch doe je het niet

Vaak is er al veel kennis; boeken, tips, methodes die op internet zijn gevonden. Een mindfulness cursus, een yogales, het besef van meer ruimte nodig hebben is op zich niet nieuw. En nu het besef dat de rouw niet vanzelf weg gaat, niet als je zo doorgaat. Je weet dat je een ochtendritme, een dagelijkse wandeling of gewoon rust nodig hebt om je beter te voelen, om dichterbij jezelf te komen. Je weet het. En toch doe je het niet, of te weinig.

Stel jezelf eens de vraag: wie is de belangrijkste persoon in je leven?

Als je op deze vraag niet “ik” heb geantwoord, lees dan zeker de rest van deze blog. Iets zorgt ervoor dat je eerst de rest van de wereld wil redden en daarna pas jezelf. Voordat een vliegtuig opstijgt, wordt er uitgelegd wat te doen als de zuurstofmaskers naar beneden vallen. Voor wie doe je het masker eerst op? Precies: eerst die van jezelf! En dan die van de ander. Hetzelfde geldt voor reddingsacties in het water. Als je iemand bij je hebt en er komt een golf, dan hou je het slachtoffer tussen jou en het obstakel. Want als jij gewond raakt, zijn jullie allebei niet meer te redden.

Je kan een ander pas helpen als je goed voor jezelf zorgt

Je weet het en toch doe je het niet. Waarom niet? Het antwoord begint al direct bij onze geboorte. Zodra we als baby geboren worden, hebben we per direct een taak: overleven. Waar we veilig en warm in de baarmoeder alles hadden wat we nodig hadden, hebben we als kind anderen nodig om voor ons te zorgen. We creëeren een overlevingsstrategie om ervoor te zorgen dat we dat krijgen. Die strategie moet ervoor zorgen dat we aardig gevonden worden, dat we goedkeuring krijgen van onze opvoeders, dat we voelen dat we er mogen zijn, dat we eten, kleren en onderdak krijgen.

Die overlevingsstrategie had dus ooit nut, het hield ons in leven. Alleen, we nemen het mee in ons volwassen leven, terwijl wie die helemaal niet meer nodig hebben! We kunnen op een gegeven moment prima zelf voor eten, kleding en onderdak zorgen. Maar die strategie die blijft in stand.

Diep van binnen hebben we onszelf lopen vertellen dat we niet goed genoeg zijn. Ga eens bij jezelf na of je hier iets van herkent:

• Ik moet mijn best doen om het waard te zijn;
• Ik moet braaf en gehoorzaam zijn om goedkeuring te krijgen;
• Ik moet me verdedigen om me veilig te voelen;
• Ik moet sterk zijn om gezien te worden.

Ik ken bijna niemand die niet zo’n saboteur in z’n systeem heeft, die niet af en toe moet dealen met dat stemmetje. De kunst is om het te zien, om het te herkennen. Om het niet de vrije loop te laten en écht aan de slag te gaan met al die dingen waarvan je weet dat het voor je werkt. En dat betekent dat je vaker stilstaat, zodat je jezelf beter leert kennen. Want als je maar blijft rennen, ga je letterlijk en figuurlijk aan jezelf voorbij.

Zelfkennis en vooral compassie voor je valkuilen en oude patronen, heeft ruimte nodig. Ruimte om te worden wie je echt bent. Doe mee met de verschuiving die plaatsvindt, investeer in jezelf, doe mee aan zelfzorg 3.0.

“Het lukt zo” dus echt niet

De rouw heeft ook ruimte nodig, om te kunnen stromen, om gezien te worden. Om de liefde te voelen voor die persoon die je mist. En nee, “het lukt zo” dus echt niet, niet zolang je jezelf niet op nummer 1 zet. En onthoud: je hoeft het niet alleen te doen. Reik uit, vraag om hulp, ken je grenzen. Vertel je verhaal, je zieleroerselen en deel je pijn, ook als je het eng vindt.

Heb je vragen of wil je iets delen over hoe jij hiermee omgaat? Wil je het hieronder met me delen?