Afgelopen week kwam er een herinnering van vijftien jaar geleden naar boven. Ik haalde m’n frisgewassen badjas uit de wasmachine en vroeg me ineens af hoe lang ik dat ding al heb. Ik draag hem bijna nooit, het is zo’n stevige van fleece dus de kans dat ik ‘m over vijftien jaar nog heb is groot. Hoe dan ook: de herinnering schoot door m’n hoofd. Mijn moeder wist net een maand dat ze niet lang meer te leven zou hebben en was in die dagen geregeld in het ziekenhuis te vinden.

Mijn moeder was iemand die er altijd verzorgd uit zag. Ze dacht goed na over haar kleding en haar krullen verzorgde ze zodanig dat je nooit goed zag dat ze eigenlijk flinke krullen had. Zo wilde ze dat. Het idee van vaak in en uit het ziekenhuis zorgde ervoor dat ze nadacht over de kleding die ze daar zou dragen. In een pyjama zou ze daar nooit rondlopen. Maar met de gedachte dat ze soms op de gang zou moeten wachten voor een behandeling of gesprek, kwam het idee dat ze een fijne badjas wilde.

Ze wist dat ze dat ding nooit zou dragen

Of ze het ook echt vroeg weet ik niet meer, maar met mijn helperssyndroom snelde ik naar de winkel en koos een badjas uit met vrolijke kleurtjes. Deze vond ik leuker dan die saaie donkerblauwe die ik thuis had hangen. Ik werd er helemaal blij van en nam hem bij mijn eerstvolgende bezoek mee naar m’n moeder. Ze hoefde er nauwelijks een blik op te werpen om te weten dat ze dat ding nooit zou dragen. De kleuren vond ze veel te fel en te opvallend voor in het ziekenhuis.

Uiteraard was ik teleurgesteld in mezelf dat ik zo de plank mis kon slaan. Gelukkig was ze blij met de “saaie” donkerblauwe versie die ik al had hangen en zo kwam alles goed. Nu, 15 jaar later, is die badjas met de vrolijke kleuren niet weg te denken uit mijn kledingkast. De kleuren zijn volledig mijn smaak en die enkele keer dat ik ‘m draag, word ik er nog steeds vrolijk van. Ik zie nu hoe ik toen een keuze maakte vanuit wat ík zou willen en niet vanuit wat mijn moeder zou willen. Ik koos iets dat ik leuk vond, terwijl zij juist niet op wilde vallen. Zo logisch en toch heb ik daar toen totaal niet bij stilgestaan.

Het gevoel van machteloosheid krijgt de overhand

De reden dat ik dit verhaal vertel, is dat ik dit soort verhalen vaak hoor en dat het een wig kan drijven tussen mensen. Dan is iemand in de rouw om een dierbare, waar vaak veel uitdagingen bij komen kijken en dan is dit wat alle aandacht opeist. Of er is wel goede communicatie maar alsnog kan het gevoel van ‘niet begrepen voelen’ overheersen. Wat er dan meestal gebeurt, is dat het gevoel van machteloosheid de overhand krijgt. Ik zal het uitleggen…

Wanneer we iemand verliezen die heel belangrijk voor ons is, worden we meer dan ooit geconfronteerd met onszelf. Als je op een bepaalde manier hebt kunnen leunen op je dierbare en als dat niet meer kan, is de eerste reactie vaak om op iemand anders te willen leunen. Dit gebeurt niet bewust, maar het gebeurt wel. Als de band met je moeder zo hecht was dat je dagelijks alles met haar deelde, dat zal je na haar overlijden nog steeds de behoefte voelen om dagelijks te delen. Zelfs al weet je dat dit nooit hetzelfde zal zijn als met je moeder, kun je je toch flink teleurgesteld voelen als dat inderdaad niet hetzelfde voelt.

Je wil leunen, steunen en weer een pilaar vinden

Stiekem hopen we vaak dat anderen ons begrijpen, zelfs als dat helemaal niet kan. Je wil leunen, steunen en weer een pilaar vinden om op te kunnen bouwen nu de grond onder je voeten is weggevaagd. We willen dat anderen ons begrijpen, want we begrijpen het zelf niet. Zoals ik het zie, is dit hoe heel subtiel iets gebeurt dat ervoor zorgt dat de aandacht bij een ander ligt terwijl de aandacht beter bij jezelf kan liggen. In het voorbeeld was de band met moeder zo sterk, dat de pijn en het gemis onhandelbaar voelde. Het kan te veel zijn om daarbij stil te staan. Dan lijkt het makkelijker om het tekort in iemand anders te benadrukken, want dan is het tekort in jezelf minder voelbaar.

Helaas kan een ander je nooit alles geven wat je nodig hebt. Maar jijzelf wel. Je geeft alsnog de ‘macht’ uit handen zolang je iets van een ander verwacht en daarmee hou je je gevoel van machteloosheid in stand. Wat heb je nodig om de pijn te kunnen hanteren? Hoe je kun je je verdriet in hapklare brokjes tot je nemen? Waar voel je je veilig genoeg om helemaal bij jezelf te kunnen zijn? Laat een badjas, helperssyndroom of onbegrip nooit je wereld overnemen. Neem de macht weer in handen en word meester over je eigen leven.

Hoe zorg jij ervoor dat je je niet laat afleiden door dingen die niet gaan zoals je wil? Wil je het hieronder met me delen?