Met regelmaat kom ik situaties tegen waarin er bij mensen pijn wordt geraakt. Bijvoorbeeld de man die zijn vader was verloren en iedere keer als hij een vader met zoon op straat zag, geconfronteerd werd met zijn eigen pijn. Of de vrouw die haar kindje was verloren en niet alleen pijn maar ook woede voelde als iemand lelijk deed tegen een kind. Het maakte niet uit hoe dichtbij of ver weg die ander van ze afstond, de pijn werd geraakt.

Soms zie ik het ter plekke gebeuren, zoals tijdens een workshop. Een tijdje geleden deelde een vrouw over haar recente verlies met het verdriet op haar gezicht getekend. Dat wat ze deelde en de emotie die daarbij gepaard ging, was voor iedereen herkenbaar. Voor een andere vrouw betekende het meer dan dat: het raakte haar volledig in haar eigen pijn en verdriet. Ze herkende veel in de woorden van de andere vrouw en het voelbare verdriet bracht haar bij haar eigen verlies. Ze was volledig van de kaart.

Wie zit er nou op pijn te wachten?

Soms ben ik de trigger die de pijn teweegbrengt. Laatst nog reageerde iemand dat mijn verhaal over het skaten haar raakte in haar pijn. Wat langer geleden was het mijn verhaal over het ziekbed van mijn moeder dat zoveel herkenning opriep dat de rouwpijn bij een jonge vrouw werd getriggerd. Zelfs in de visualisaties die ik gebruik is het gebeurd dat iemand werd getriggerd. Dat is vanzelfsprekend niet de intentie, maar het kan gebeuren. Het is dan een kwestie van vertrouwen dat dat precies is wat nodig is op dat moment.

Dat het nodig kan zijn om pijn te voelen is een concept dat er meestal niet zo goed ingaat. Want wie zit er nou op pijn te wachten? Toch zal iedereen die met rouw te maken heeft begrijpen dat de pijn onvermijdelijk is en op ieder willekeurig moment aangeraakt kan worden. Maar helaas gebeurt het nog vaak dat mensen de pijn en emoties willen teruggeven aan de persoon die ze heeft getriggerd. De vader die met zijn zoon op straat liep kreeg zonder dat hij het wist de schuld van de getriggerde pijn. En de dame in de workshop die bij de andere dame zoveel opriep, heeft nog lang de aandacht gehad. We hoeven pijn natuurlijk ook niet op te zoeken, maar als er geen opzet in het spel is, kun je meestal spreken van een situatie die onvermijdelijk is.

Zolang de aandacht bij de ander is, hoef je de pijn niet te voelen

Als we pijn voelen, ervaren we dat als rouwlast. Het is een last die we liever niet willen dragen. Een uitweg die we dan bewust of onbewust vinden, is om iets of iemand de schuld te geven. Dat geeft ons namelijk iets om handen, dan hebben we het gevoel dat we er iets aan kunnen doen. Daarnaast wendt dat de aandacht af van het voelen van de pijn. Zolang de aandacht bij de ander is, bij de veroorzaker van de pijn, hoef je de pijn niet te voelen. Het klinkt als een goede oplossing maar als je het leest, merk je waarschijnlijk al dat deze vlieger niet opgaat.

Ten eerste is alle aandacht die naar de ander gaat verspilde energie, je hebt al je energie namelijk hard nodig voor jezelf. Zonde om dan oorzaak of schuld bij een ander te leggen. Ten tweede is het niet die ander die de pijn veroorzaakt, maar de ander roept iets bij jou op dat er allang was. Het is slechts een trigger van een pijn die er al was. De ander doet dat niet, hij of zij laat het alleen zien. Het is jouw pijn, die is niet gemaakt of verergerd, hij is naar de oppervlakte gebracht. Vanuit deze gedachtegang kun je zien dat het dus eigenlijk een cadeau is dat iets dat er al is nu naar de oppervlakte komt. Het wil gezien worden en de aandacht krijgen en nu krijgt het daar de kans voor.

Wanneer je wordt getriggerd, kun je deze stappen nemen:

1. Sta toe dat mensen en hun gedrag of hun verhalen bij jou de rouwpijn kunnen triggeren. Ga het niet uit de weg.
2. Als er pijn wordt aangeraakt: merk op waar je aandacht naartoe gaat en breng deze terug naar dat wat om aandacht schreeuwt: je pijn en de emoties. Draag de rouwlast.
3. Geef het je onverdeelde aandacht en vind een goede uitlaatklep hiervoor. Probeer het niet te verklaren of te begrijpen maar zorg voor een goede ontlading van dat wat bij je is aangeraakt.
4. Koester jezelf zoals je een kind zou koesteren dat vermoeid is na een flinke huilbui. Zoals je een wond verzorgt waar net flink in is gepord, waar je een verbandje op doet en nog even rustig je hand ophoudt. Oordeel niet, maak het niet groter dan het is en doe het rustig aan.

Wat is jouw meest verrassende trigger geweest? Wanneer werd jij volledig overvallen door de rouwpijn? Wil je het hieronder met me delen?