Soms heb je niet in de gaten dat je de rouw aan het uitstellen bent
Onzekerheid. Het hoort er voor veel mensen bij, bij rouw. Wanneer komt er weer een golf van verdriet? Wanneer ben ik er klaar voor om te gaan werken? Is de manier waarop ik rouw wel normaal? Waarom voel ik niet zoveel? Rouw laat een kant van onszelf zien die we daarvoor niet eerder hebben gezien. Ook niet in een andere rouwsituatie. Want ieder verlies laat een ander deel van ons zien en geeft een andere vorm van pijn.
Dus die onzekerheid die is bijna onlosmakelijk verbonden met rouw. De vraag wanneer de rouw zich aan zal dienen, is één van de dingen die onzekerheid kan geven.
Het kan zijn dat er een deur is dicht gegaan
In het begin dringt nog niet alles door en gevoelens komen vaak nog niet in alle hevigheid. Zo voorkomt ons lichaam dat we overstelpt worden en zorgt ervoor dat we kunnen overleven. Maar het kan ook gebeuren dat er een deur is dicht gegaan, het is te groot. En daarmee is er onzekerheid, als je na een lange periode voelt dat de rouw nog niet is begonnen. Gevoelens zijn stelselmatig achter slot en grendel gehouden. De rouw staat stil.
Sommige mensen kunnen meteen na een afscheid de rouw nemen. Zij voelen direct de ruimte om het aan te gaan en emotie kan er zijn. En zo zijn er mensen bij wie de rouw zich na twee jaar aandient, misschien nog wel later.
Je kunt rondjes blijven lopen, maar dan kom je er niet
Rouw kent vele wegen en er zijn verschillende redenen te bedenken waarom de rouw zich later aandient. De eerste vraag die je voor jezelf mag beantwoorden, is of de rouw bewust of onbewust uitblijft. Ik ken mensen die zich heel bewust op iets anders zijn gaan storten om de rouw maar niet aan te hoeven gaan. Die weten dat ze dit doen. Die keuze mag iedereen natuurlijk voor zichzelf maken, maar ik begrijp het niet. Ik bedoel, als je ergens naartoe moet maar die plek ligt in een dal, omringd door bergen, dan zal je vroeg of laat een berg over moeten om er te komen. Je kunt rondjes blijven lopen zodat je geen energie hebt om die berg over te komen, maar dan kom je er niet. Je bent jezelf aan het uitputten, wat je een perfect excuus geeft om het nooit te doen en het nog verder uit te stellen. Misschien werkt het voor jou, maar ik geloof er niet in.
Met het bewust uitstellen van de rouw doe je niet alleen jezelf tekort, maar ook je omgeving. Je bent moe en je weet dat je niet op de goede weg bent, dus je omgeving ziet dat ook. Je draagt letterlijk een last mee die je flink kan slopen. Emotioneel staat er iets stil waardoor je eigenlijk maar half leeft.
Dat is geen leven maar óverleven
Het wordt lastiger wanneer je je niet bewust bent dat je de rouw uitstelt. Het is je gaan passen als een tweede huid waarvan je niet eens weet dat die er is, zo ben je eraan gewend. Dat is geen leven maar óverleven. In het contact naar anderen kun je terughoudend zijn en onderhuids blijft er angst om te binden. Alles om een nieuw verlies te voorkomen. En als er een nieuw verlies in je leven komt, dan komt het bovenop het niet verwerkte oude verlies.
De vraag is dus of jij je rouw aan durft te gaan? Zo niet, is het er de tijd nog niet voor? Of zoek je een vlucht in andere dingen om maar niet met de rouw bezig te hoeven zijn? Als de deur op slot zit, is er iets wat “ontdooid” mag worden, wat aandacht, veiligheid en warmte nodig heeft. Dat is nodig om je gevoelens te laten stromen en ontladen. Pas dan komt er weer ruimte om het leven opnieuw te gaan vertrouwen.
De deur kan op slot zijn omdat je iets wegstopt, zonder dat je het in de gaten hebt. Boosheid of schaamte bijvoorbeeld. Je kunt overtuigingen met je meedragen die ervoor zorgen dat je de rouw niet kunt leven. Of er kan angst zijn om door de heftigheid van gevoelens overweldigd te worden. Of er is een schuldgevoel om iets wat je hebt nagelaten te doen.
In je eentje kun je niet je blinde vlekken onderzoeken
Meestal weten mensen niet of het een natuurlijk mechanisme is of dat ze het zelf in stand houden. Dat onderzoek is niet makkelijk om alleen te doen. We hebben allemaal blinde vlekken en wie weet is dit er één van jou. Na het overlijden van mijn moeder had ik een enorme blinde vlek en ik had totaal niet door dat ik er zelf voor zorgde dat ik de rouw niet kon voelen.
En dat is precies de reden waarom je het niet alleen hoeft te doen. Probeer het niet allemaal alleen op te lossen. Zoek mensen op om dit helder te maken voor jezelf. Stop met rondjes lopen en sta even stil, ga samen onderzoeken waar je de berg over kunt steken. Onderweg heb je genoeg gelegenheid om af en toe uit te rusten. Maar ga de goede kant op. Want het gewoon afwachten tot het vanzelf gaat, is niet wat de oplossing biedt.
Heb jij net als ik ervaring met rondjes om de berg lopen? Ik ben heel benieuwd hoe jij uiteindelijk je juiste kant op bent gegaan. Of ben je het nog aan het onderzoeken? Wil je het hieronder met me delen?
